توسعه ی جامعه به ویژه توسعه ی جامعه ی محلی ارتباط نزدیکی با میزان مشارکت مردم آن جامعه دارد، چرا که مردم جامعه، به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته، نیروی بالقوهای هستند که میتوانند منشاء تغییرات پایدار در جامعه ی خود باشند و به عبارتی دیگر، مردم محلی نه به عنوان سوژه ی تغییر، که عامل آن تلقی شوند.
از سوی دیگر، تحقیقات نشان داده است که عامل عدم موفقیت بسیاری از پروژه های اجتماعی بدلیل عدم مشارکت مردم و یا مشارکت کم آنها در شناسایی مسائل، انتخاب راه حل ها و بطور کلی غیبت آنها در فرآیند تصمیم سازی است. یکی از عواملی که میتواند به جلب مشارکت جامعه ی محلی کمک کند، وجود تسهیلگران بومی آموزش دیده است.
تسهیل گر، فرد یا گروهی است که با اطلاع کامل از روندها و تعاملات جامعه ی هدف، دانش و مهارت خود را به کار می بندد تا وضعیتی را برای افراد آن جامعه ایجاد کند که با احساس تعلق، اشتیاق و مسئولیت پذیری بیشتری بصورت مشارکتی در فرآیند توسعه جامعه محلی خود سهیم شوند. به عبارت ساده تر، تسهیلگر هموار کننده فرایند توسعه با مردم و برای مردم است. تسهیلگران بومی با آشنایی نسبت به پس زمینه های فرهنگی، اقتصادی و فرصت های کسب و کار منطقه ی خود و اطلاع از مناسبات موجود بین افراد و گروه ها میتوانند به شناسایی بهتر نیازها،ی کسب و کار و معیشت، انتخاب بهترین روش برای جلب مشارکت حداکثری در مراحل مختلف طرحها و استفاده از ظرفیت های بومی برای پیشبرد پروژه ها کمک کنند.
با وجود اهمیت بسیار زیاد وجود تسهیلگران بومی در همراهی با پروژه های توسعه جوامع محلی و معیشت پایدار ، ولیکن نهاد های مسئول اعم از دولتی، عمومی و سمن های مرتبط آنچنان که باید، توان افزایی افراد مستعد بومی جهت ورود به عرصه تسهیلگری کسب وکار بومی بصورت حرفه ای را مورد توجه قرار نداده اند.. لذا بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان برای ایفای نقش خود بنا دارد با شناسایی و توان افزایی افراد مستعد و علاقه مند به فعالیت به عنوان تسهیلگر بومی معیشت پایدار در استان های خراسان جنوبی، خوزستان و سیستان و بلوچستان اقدام نماید.
منظرگاه بنیاد در طرح های توسعه جامعه محلی از یک طرف تمرکز بر ارتقای توانمندیهای افراد در بستر محله و در همکاری با یکدیگر به ویژه معیشت پایدار محلی، با رویکرد جماعت محور است و از طرف دیگر توسعه جوامع محلی را با رویکرد توسعه و پایداری کسب و کار دنبال میکند.
با ظهور بیماری کرونا و تبعات آن مشخص شد که نه تنها دوران توجه به محله نگذشته است بلکه تقویت کسب و کارهای محلهای میتواند به تاب آوری محله در برابر چنین شرایطی کمک کند، پیش بینیها حاکی از آن است که در دوران پساکرونا محله همچنان جایگاه خود را به عنوان یک مرکز همزیستی و همراهی حفظ کند. این مسئله فرصتی است تا بار دیگر از پتانسیل های موجود در محلات برای پیشرفت آنها استفاده و با همراهی تسهیلگران آموزش دیده این روند هموار و پایدار شود.
در حوزه کسب و کارهای خرد نیز شرایط حاصل از بیماری کرونا تاثیر منفی انکار ناشدنی بر اکثریت آنها داشته و این موجب کاهش تمایل افراد به ایجاد کسب و کار جدید شده که اثر آن تا سال ها پابرجا خواهد بود و تاثیر منفی خود را بر توسعه مناطق به ویژه مناطق کمتر برخوردار برجا خواهد گذاشت. در این شرایط بیش از هر زمان به رویکردهای ترویجی، مشاوره و حمایتی برای کاهش اثر این معضل نیاز خواهیم داشت.
طرح پیش رو راه حل پیشنهادی بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان برای غلبه بر چالش طرح شده است. به این صورت که در طی یک فرایند در سه مرحله در بستری از یادگیری مشارکتی، تبادل تجربه و آشنایی با مدل های اجرا شدۀ پروژه های توسعه جامعه محلی و توان افزایی در کسب و کار جمعی از افراد دارای پتانسیل تسهیلگری که پیش از این با سمن های ملی و محلی همکاری داشته اند را آموزش داده که در نهایت منجر به پرورش نیروهای فعال بومی دارای دانش و مهارت در این حوزه خواهد شد.
این طرح دارای سه فاز اصلی است:
فاز اول: طراحی محتوای آموزشی-مهارتی دوره و اجرای آن در بستر فضای مجازی
فاز دوم: اجرای آموزش تخصصی و جامع تر در زمینه های مرتبط با تسهیلگری معیشت پایدار در جوامع محلی (بصورت حضوری و مجازی متناسب باشرایط کنترل بیماری کرونا) برای منتخبین فاز اول
فاز سوم: همکاری شرکت کنندگان در دوره با یک سازمان محلی با حوزه فعالیت مشابه و ارائه گزارش از چگونگی بکارگیری آموزش ها در فرآیند پروژه به مجری
شرح کامل پروژه در سایت بنیاد توسعه کارآفرینی زنان و جوانان
