انتخاب نژادهای جوجه گوشتی که در حال حاضر در صنعت طیور استفاده می شوند براساس بهبود راندمان تبدیل خوراک به وزن بدن و عملکرد رشد می باشد. اگر چه، یکی از پیامدهای این تکامل در معرض قرار گرفتن بیشتر جوجه های گوشتی تحت شرایط استرس گرمایی می باشد، به این دلیل که جوجه ها نمی توانند توازن بین گرمایی که در بدنشان نگه می دارند و گرمایی که از دست می دهند برقرار کنند. از آنجایی که در صنعت طیور استرس گرمایی مسئله بزرگی است و باعث ضرر اقتصادی به دست اندرکاران صنعت می شود در نتیجه باید کارهای پیش گیرانه ای انجام شود تا علاوه بر کاهش نتایج منفی ناشی از استرس گرمایی، امنیت و آسایش پرنده نیز بهبود یابد.
واکنش فیزیولوژیکی به استرس گرمایی:
جوجه های گوشتی که تحت استرس گرمایی هستند به تبادل گرما بین بدنشان و محیط نیاز دارند. این تبادل از طریق مسیر خون و عبور جریان مواد مغذی از اندام های داخلی مثل کبد، کلیه و روده به بافت های سطحی مثل پوست انجام می شود. این روند منجر به کاهش اکسیژن در سلول های پوششی روده می شود که یکپارچگی بافت روده را به خطر می اندازد و انتقال باکتری ها و مواد تولید شده توسط آنها مانند لیپوپلی ساکاریدها را در محیط داخلی تسهیل می کند، پدیده ای که به آن سندرم دستگاه گوارش نشت کننده می گویند. به دنبال آن، یک پاسخ ایمنی همراه با فعال شدن سیستم عصبی و ترشح آدرنال کورتیکو استروئیدها ایجاد می شد که به تضعیف سیستم ایمنی حیوان منجر می گردد.
کورتیکو استروئیدها باعث کاهش ترشح هورمون های تیروئید (T3 و T4) که مسئول کنترل دما و متابولیسم بدن هستند می شوند و در نتیجه حساسیت جوجه گوشتی به استرس گرمایی را افزایش می دهند و همچنین تاثیرات منفی بر مصرف خوراک خواهند داشت. نتیجتا، ترکیب استرس گرمایی، سیستم ایمنی ضعیف و مصرف خوراک پایین احتمال التهاب و مرگ و میر را بالا می برند.
چگونه با استرس گرمایی مقابله کنیم:
برای مقابله با استرس گرمایی در جوجه های گوشتی مکمل های غذایی وجود دارند. بخصوص، مکمل های غذایی با ترکیبات دیواره سلولی مخمر، مانند مانان الیگو ساکاریدها، 1.3/1.6 بتاگلوکان، که طبق تحقیقات ایمنی را تنظیم می کنند و عملکرد روده و رشد را بهبود می بخشند.
این پژوهش علمی در ارتباط با ساف مانان می باشد که مخمری غنی از مانان الیگو ساکارید ها و بتاگلوکان ها (1.3/1.6) می باشد. همانطور که در یک آزمایش علمی که توسط محققین انجام شده، سطوح بالای کورتیکوسترون سرم یک نشانه از استرس گرمایی در جوجه های گوشتی ثبت شده است.
این تحقیق نشان می دهد، هنگامی که جوجه های گوشتی تحت استرس گرمایی شدید هستند و با ساف مانان تغذیه می شوند سطوح کورتیکواستروئیدها مشابه جوجه هایی است که تحت استرس گرمایی نیستند.
جیره های حاوی ساف مانان به متعادل شدن سطح کورتیکوسترون سرم با توانایی پیوند خود با پاتوژنها کمک می کنند، در نتیجه منجر به حداقل کردن التهاب و تعادل در عملکرد محور آدرنال هیپو تالاموس و هیپوفیز می شود.
سطوح هورمونهای T3و T4 معمولاً تحت شرایط استرس گرمایی افت می کند که سبب کاهش مصرف غذا و نرخ متابولیسمی می شود. این تغییر ممکن است با مصرف مکمل های ساف مانان معکوس شود. نتیجه تحقیقات علمی که در مکزیک انجام شده است نشان می دهد که ساف مانان ها تولید هورمونهای تیروئید را تحریک می کنند و بنابراین روشن است که به عنوان مکمل غذایی کاهش دهنده سطوح استرس در جوجه های گوشتی کاربرد دارند.
استراتژی مدیریت جامع تنش گرمایی:
تاثیر استرس گرمایی روی عملکرد و سلامتی جوجه های گوشتی به طور گسترده ای پذیرفته شده است. به خصوص اینکه، استرس گرمایی اثر قطعی بر روی یکپارچگی بافت روده از طریق کاهش ظرفیت فیزیولوژیکی طبیعی آن و امکان ایجاد فرایندهای التهابی به وسیله پاتوژنهایی مانند سالمونلا و E.Coli دارد.
ساف مانان یک راه حل طبیعی براساس دیواره سلولی مخمر می باشد که از نظر علمی ثابت شده است که به بهبود دفاع طبیعی بدن و یکپارچگی مخاط روده کمک می کند.
ساف مانان سطوح هورمون استرس زای کورتیکوسترون را کاهش و غلظت هورمون تیروئید را افزایش می دهد، در نتیجه به تعادل عملکرد محور هیپوفیز هیپوتالاموس کمک می کند.
این مکمل غذایی به کاهش اثرات منفی استرس گرمایی، بهبود ضریب تبدیل، عملکرد رشد و افزایش بقاء کمک می کند.
ترجمه : مهندس مهناز راد، گروه علمی شرکت آرین رشد افزا (آرا)
Reference: Maintaining the performance of broilers under heat stress. International poultry production. Volume 27 Number 3 (2019)