مایکوتوکسینها سمومی هستند که توسط قاچها در مواد غذایی ایجاد شده و اثرات مخربی در انسان، حیوانات وحشی، طیور و آبزیان ایجاد می کنند. بیماری ک دراثربلع این سم ایجاد می شود مایکوتوکسیکوزیس نام دارد که به دو صورت حاد و مزمن ایجاد می شود. در صد زیادی از گزارشهای درگیری به این بیماری، ابتلا به صورت مزمن است که البته درصد زیادی نیز کشف نشده باقی می ماند.مایکوتوکسیکوزیس علائم خاصی دارد که به اشتباه بیشتر به عنوان مشکلات مدیریتی عنوان می شوند.
پنج گونه اصلی خانواده مایکوتوکسین:
1. آفلا توکسین |
2. سموم |
3. تریکو تسن |
4. زیرالنون |
5. فرمونیزین
گونه های ثانویه مایکوتوکسین ها:
1. سیترنین |
2. آلکالوئیدهای ارگوت |
3. اسیدسیکلوپیازونیک |
4. استیگماتوسیستین |
5. پاتولین
البته از اتمام سموم فوق آفلاتوکسین درصد ابتلای بالاتری دارد که بدلیل اهمیت بالای آن،این گونه خاص رامورد بررسی قرار می دهیم.
اثرات مخفی آفلاتوکسین :
در تمام دنیا شیوع کارسینوژیک آفلاتوکسین توسط آسپرژیلوس فلاووس، آسپرزیلوس پارازیتیکوس و پنی سیلیوم پولوروم ایجاد می شود.آفلاتوکسنها در حین آزمایش بسته به نوع رفلکس نسبت به نور فلورسنت (آبی یا سبز) و میزان RF کرو ماتو گرافی به 2 نوع B&G تقسیم می شوند که بین انواع مختلف آفلاتوکسین (B1و B2وG2وG1) نوع B1از همه نوع شایع تر است.
آسپرژیلوس پازاریتکوس هر 4 نوع آفلاتوکسین را تولید می کند در حالیکه آسپرژیلوس فلاووس فقطB1و B2 را تولید می کند.در ابتدا تصور بر این بود که فقط در حین انبار کردن و پس از درو محصول رشد قارچ آغاز می شود.ولی در حال حاضر دانسته شده است که به خصوص در مورد بعضی از غلات مانند بادام زمینی ،تخم پنبه وذرت، هنگام رشد محصول نیز آلودگی وجود دارد. آسپرژیلوس پارازیتکوس که به صورت مناسب و مطلوب با محیط زیست خاک تطابق می یابد، در بادام زمینی فراوان است. در حالی که بنظر می رسد رشد آسپرژیلوس فلاووس بیشتر در ذرت، تخم پنبه و درخت گردو وجوددارد.کنترل آلودگی به آفلاتوکسین ها در مزرعه بسیار مشکل است زیرا در وهله اول تحت تاثیر شرایط آب و هوایی(رطوبت و حرارت) قرار دارد و در وهله دوم رطوبت خاک، استرس ناشی از خشکسالی، آسیبهای ناشی از حشرات، دانه های شکسته و کمبود املاح معدنی در این رابطه نقش دارند و تحت کنترل در آوردن تمام این عوامل بسیار مشکل است.به هر حال همیشه غلظت بالای آفلاتوکسین ها در محصولاتی که پس از برداشت به صورت نامطلوب نگهداری می شوند زیاد است،سم پس از تشکیل شدن تا مصرف پرنده پایدار است و تنها راه جلوگیری از رشد این قارچ و تولید سم، خشک کردن سریع محصول و ذخیره سازی مناسب آن است.
مایکوتوکسینها در کجا یافت می شوند؟
این سموم در تمام مناطق دنیا در موارد اولیه یا غذاهای حیوانات وجود دارند. در اکثر مواقع قارچها در تمام مواد عذایی وجود دارند حتی قبل از درو محصول نیز موجود هستند ولی تولید مایکوتوکسها بستگی به عوامل محیطی مثل دما و رطوبت دارند. برای نگهداری مواد غذایی در 25 درجه سانتی گراد رطوبت باید کمتر از 13% باشد تا بتوان محصول را بیش از 20 روز نگهداری کرد ولی در کل توصیه شده است که از نگهداری غلات و مواد غذایی بیش از 14 روز باید اجتناب ورزید.
اثرات مایکوتوکسین ها بر طیور :
آفلاتوکسین به عنوان یک بیماری نئوپلاست در کبد و بعضی از سایر اندامها نظیر کیسه صفرا، لوزالمعده،مجاری ادرایو استخوانها شناخته شده است. همچنین موجب کاهش ایمنی طیور شده و میتواند آسیبهای شدیدی را در اثر عفونت های ثانویه ایجاد نماید.
تظاهرات بالینی :
1. در جوجه های گوشتی
• کم خونونی،خونریزی ،فلجی ولنکش
• افزایش حساسیت نسبت به بیماریها یا کمک به حاد شدن بیماریهای نظیرگامبورو،کوکسیدیوز، مارک،سالمونلوز و غیره
• تخریب پیگمانتاسیون پوستی
• افزایش مرگ و میر ناشی از استرس گرما در مرغان تخم گذار
• کاهش تولید و افت کیفیت تخم مرغ
• تولید ناقص چربی کبد
دانلود ادامه مقاله
